H Μαλάλα είναι ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών στην εκπαίδευση. Έχει βραβευθεί με το Βραβείο Ζαχάρωφ και είναι η νεότερη κάτοχος βραβείου Νόμπελ. Αυτή τη στιγμή μένει στο Μπέρμιγχαμ και σπουδάζει στην Οξφόρδη. Κατάγεται από το Πακιστάν όπου τα στερεότυπα και η τρομοκρατία δεν επιτρέπουν σε πολλά κορίτσια να πάνε σχολείο. Η ίδια η Μαλάλα δέχτηκε πυροβολισμό από τους Ταλιμπάν το 2012 εξαιτίας των αντιλήψεών της. Ωστόσο συνεχίζει να μάχεται σε παγκόσμιο επίπεδο για τις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών στον τομέα της μόρφωσης. Έχει ιδρύσει τον οργανισμό «Μαλάλα» για να υποστηρίξει την προσπάθειά της αυτή και έχει εμπνεύσει εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο.
1.Πότε οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία στην κοιλάδα του Σουάτ από όπου κατάγεσαι και ποιοι είναι οι περιορισμοί που επέβαλαν σχετικά με την εκπαίδευση της γυναίκας;
Οι Ταλιμπάν εμφανίστηκαν στο Πακιστάν το 2007, αλλά δρούσαν αρκετά ήσυχα στην αρχή. Ο κόσμος υποστήριζε το έργο τους, θαύμαζε τα λόγια του ηγέτη τους και τους έδινε χρήματα. Στη συνέχεια, όμως, ο στρατός δρούσε στη κοιλάδα, άνθρωποι δολοφονούνταν και βασανίζονταν δημοσίως. Μέχρι εκείνη τη χρονιά 400 σχολεία είχαν βομβαρδιστεί, ήταν περίοδος φρίκης και τα πιο σκοτεινά χρόνια της ζωής μου. Οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να βγαίνουν πολλές ώρες από το σπίτι ή να πηγαίνουν στην αγορά. Το 2009 η εκπαίδευση των κοριτσιών απαγορεύτηκε τελείως. Η ανακοίνωση της απόφασης μου προξένησε απίστευτη λύπη, αλλά δεν έμεινα σιωπηλή. Μίλησα τότε σε όσα περισσότερα κανάλια μπορούσα, λέγοντας ότι δεν μπορούν να μας στερούν το δικαίωμα στη μόρφωση.
2.Ποια ήταν η θέση της γυναίκας πριν την περίοδο της τρομοκρατίας;
Δυστυχώς επικρατούν πολλά στερεότυπα στο Πακιστάν όσον αφορά τις γυναίκες. Για τους περισσότερους, η γέννηση μια κόρης είναι θλιβερό γεγονός. Σχεδόν κανείς δεν έδωσε συγχαρητήρια στον πατέρα μου όταν γεννήθηκα. Το Κοράνι δεν αναφέρει πουθενά ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να μορφώνονται. Οι Ταλιμπάν είναι εκείνοι που το παρερμηνεύουν. Το Ισλάμ καταδικάζει τη βία και τον πόλεμο, υπερασπίζεται την ειρήνη και την ενότητα μεταξύ των ανθρώπων. Πολλές οικογένειες δεν επιτρέπουν στις κόρες τους να πηγαίνουν σχολείο λόγω του ότι οι καθηγητές είναι άντρες. Όμως, για να υπάρχουν και γυναίκες σε θέσεις εκπαιδευτικών, είναι απαραίτητο να λάβουν όχι μόνο την πρωτοβάθμια αλλά και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση την οποία πολλά κορίτσια στερούνται.
3. Πώς ήταν η μέρα του πυροβολισμού σου στο κεφάλι από τους Ταλιμπάν και οι μέρες που παρέμεινες στο νοσοκομείο του Μπέρμιγχαμ;
Όταν δέχθηκα το πυροβολισμό ήμουν στο σχολικό μου λεωφορείο τον Οκτώβριο του 2012 Ήταν μία κανονική μέρα. Συζητούσα με τις φίλες μου για τις εξετάσεις του σχολείου, γελάγαμε και μιλούσαμε. Μετά την εισβολή, ρώτησαν «Ποια είναι η Μαλάλα;» και πριν προλάβω να μιλήσω με είχαν πυροβολήσει στο κεφάλι. Μεταφέρθηκα στο νοσοκομείο του Μπέρμιγχαν όπου ήμουν σε κώμα 10 μέρες. Αυτές τις μέρες σκεφτόμουν συνέχεια, ήθελα να ανοίξω τα μάτια μου αλλά δεν μπορούσα, ήταν πολύ δύσκολο. Δεν είχα ιδέα ότι όλο αυτό το διάστημα τόσος κόσμος με υποστήριζε και προσευχόταν για εμένα.
4. Πότε ξεκίνησες τον αγώνα σου για τα δικαιώματα στην εκπαίδευση;
Άρχισα όταν ήμουν σχεδόν 11 ετών το 2009 να γράφω σ’ ένα blog ανώνυμα σε μορφή ημερολογίου στο BBC. Δεν πρέπει να νομίζει κανένα παιδί ότι η φωνή του δεν θα ακουστεί λόγω της ηλικίας του. Όσο μικρός και αν είναι κανείς έχει την ικανότητα να εκφράσει τις αντιλήψεις του και να εμπνεύσει. Στο blog περιέγραφα την κατάσταση που επικρατεί στο Πακιστάν σε κλίμα τρομοκρατίας και θλίψης. Ήθελα να δείξω σε όλους την καθημερινότητα και τι πραγματικά συμβαίνει.
5.Τι ρόλο έπαιξε ο πατέρας σου στην μάχη σου για το δικαίωμα στην μόρφωση;
O πατέρας μου είχε το σχολείο όπου φοιτούσα. Στόχος του ήταν να μορφώσει τα κορίτσια, να τους δώσει δύναμη και να τα ενθαρρύνει να εκφράζονται ελεύθερα. Είμαι και εγώ μέρος αυτού του έργου, γιατί με τον ίδιο τρόπο εμψύχωσε κι εμένα να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου.
6. Στα δεκαέξι σου χρόνια βραβεύτηκες με Βραβείο Ζαχάρωφ και στα 17 έγινες η νεότερη κάτοχος βραβείου Νόμπελ. Πώς αισθάνεσαι για αυτή την επιτυχία;
Κάθε κορίτσι θα μπορούσε να το καταφέρει αυτό. Αντιπροσωπεύω τη φωνή όλων εκείνων των κοριτσιών που οι γονείς τους ή η κοινωνία, τους έκοψαν τα φτερά και τη δυνατότητα να προοδεύσουν. Σημασία έχει να μη μένεις αδρανής και να ορθώνεις το ανάστημά σου απέναντι στην αδικία και τον φόβο.Ποια θεωρείς ότι είναι τα πιο καίρια παγκόσμια ζητήματα που αφορούν τα παιδιά και ιδίως τα κορίτσια και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;
Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα είναι η τρομοκρατία που προκαλεί φόβο και δυστυχία και ο πόλεμος που πλήττει χώρες όπως την πατρίδα μου, τη Συρία και το Αφγανιστάν. Επίσης, καίριο ζήτημα είναι η παιδική εργασία και η εμπορία κοριτσιών. Πολλές κοπέλες αναγκάζονται να παντρευτούν από παιδιά και στερούνται την εκπαίδευση. Όλα αυτά τα ζητήματα στηρίζονται σε στερεότυπα και παραδόσεις. Η λύση είναι η εκπαίδευση η οποία μαθαίνει στον άνθρωπο να σκέφτεται, να επικοινωνεί, να συνδιαλέγεται, να αμφισβητεί, να σέβεται γλώσσες, θρησκείες, πολιτισμούς. Μόνο με τη μόρφωση θα υπάρξει ισότητα μεταξύ των δύο φύλων, παγκόσμια ειρήνη και σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα.
7. Ποιο είναι το έργο του ιδρύματος Μαλάλα και πώς κανείς μπορεί να συνεισφέρει σε αυτό;
Το ίδρυμα Μαλάλα έχει συνθέσει μία επιτροπή με σπουδαίους ανθρώπους της εκπαίδευσης, της φιλανθρωπίας και των επιχειρήσεων. Υπάρχει προσωπικό που υποστηρίζει εκπαιδευτικό έργο στην Βραζιλία, το Αφγανιστάν, την Ινδία, την Νιγηρία, το Πακιστάν και τη Συρία, όπου ένα μεγάλο ποσοστό των κοριτσιών δεν έχει τη δυνατότητα να πάει σχολείο. Ο καθένας μπορεί να συνεισφέρει οικονομικά στο ίδρυμα μέσω της ιστοσελίδας του έτσι ώστε να συμμετέχει στον αγώνα ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις
8. Ποιοι είναι οι στόχοι της ζωής σου;
Σήμερα, 13 εκατομμύρια κορίτσια στερούνται το δικαίωμά τους στη μόρφωση. Στόχος μου είναι να δω καθένα από αυτά να πηγαίνει σχολείο. Για να επιτευχθεί όμως αυτός ο στόχος, οι ηγέτες των ισχυρών χωρών πρέπει να δράσουν και να επενδύσουν στην εκπαίδευση. Η μόρφωση των γυναικών θα ωφελήσει μία χώρα σε όλους τους τομείς και θα λύσει κοινωνικά προβλήματα. Ειρήνη θα επιτευχθεί μόνο αν λάβουν μέτρα οι ανεπτυγμένες χώρες. Δυστυχώς τα κράτη προκαλούν πολέμους με μεγάλη ευκολία, αλλά δυσκολεύονται να επιβάλουν την ειρήνη.
Ε.Γ. ΙΒ1
lykeiodoukas.wordpress.com 