από τις μαθήτριες Ευσταθία Στειροπούλου Λ Α’4 & Μαρία-Μυρτώ Ασημακοπούλου Λ Α’3
Σύντομη ερευνητική εργασία στο πλαίσιο του μαθήματος επιλογής Α΄ Λυκείου: «Ευρωπαϊκός και Ελληνικός Πολιτισμός». Υπεύθυνη καθηγήτρια Σπ. Χαδιάρη, φιλόλογος.
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι να ‘ναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι να ‘ναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους∙
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά∙
σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου να ‘χεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει∙
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θα ‘βγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.
Το ποίημα του Καβάφη αναφέρεται σε ένα ταξίδι και όπως γίνεται αντιληπτό παρομοιάζει το ταξίδι του πολυμήχανου Οδυσσέα με ένα ταξίδι που κάνει ο κάθε άνθρωπος, το ταξίδι της ζωής. Σύμφωνα με τον Καβάφη ο καθένας θα πρέπει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα που εμφανίζονται στην ζωή σαν να είναι μία περιπέτεια. Οι Λαιστρυγόνες, οι Κύκλωπες και ο Ποσειδώνας με τους οποίους ήρθε αντιμέτωπος ο Οδυσσέας είναι οι προσωπικοί δαίμονες που έχει ο καθένας μέσα του, οι κρυφοί φόβοι και οι ανησυχίες, τα προβλήματα που εμείς θεωρούμε σημαντικά αλλά δεν είναι παρά ένας «κόκκος άμμου» σε σχέση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στις μέρες μας. Γι’ αυτό, λοιπόν, θα πρέπει ο άνθρωπος να μην αφήνει λεπτό ανεκμετάλλευτο, να χαίρεται και να ζει την κάθε μέρα μοναδικά και ευχάριστα σαν να είναι η τελευταία, να έχει ανοιχτούς τους ορίζοντές του να γνωρίσει καινούργιους ανθρώπους, να δει καινούργια μέρη. Ο ποιητής τονίζει ότι πρέπει να αποκομίσουμε όσα μπορούμε από αυτό το ταξίδι, να διψάμε για μάθηση. Ακόμη ο ποιητής τονίζει ότι πρέπει, όσο μεγάλο και αν είναι το ταξίδι, όσο δύσκολη και αν είναι η διαδρομή, να μην ξεχάσουμε ποτέ τον λόγο για τον οποίο ξεκινήσαμε, τον στόχο μας, τον προορισμό μας, την Ιθάκη μας. Όταν πια φτάσουμε στην Ιθάκη πρέπει να αναλογιστούμε τι αποκομίσαμε από αυτό το ταξίδι, τις εμπειρίες και τις γνώσεις που κερδίσαμε και να είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε καινούργιο ταξίδι για μια άλλη Ιθάκη.
lykeiodoukas.wordpress.com 