Συνέντευξη του Υπευθύνου Λυκείου κ. Νικόλαου Κούκη
Υπεύθυνοι συνέντευξης οι μαθητές Αριάννα Μαραγκού-Δυοβουνιώτου και Παντελής Κάβουρας, Α’3 Λ
Πιστεύετε ότι παρατηρούνται ανισότητες σε υψηλό βαθμό στα σχολεία της χώρας μας;
Θα πρέπει να προσδιορίσουμε, πριν διαπραγματευτούμε αυτό το πολύ σημαντικό θέμα, τι εννοούμε με τον όρο ισότητα, γιατί υπάρχουν ορισμένα δεδομένα τα οποία είναι απαραίτητο να συνυπολογίσουμε. Υποθέτω ότι με τον όρο ισότητα αναφέρεστε κατά βάση, στην παροχή σχετικά ίσων ευκαιριών για μάθηση, που σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν διακρίσεις ως προς το φύλο, τη θρησκεία και την καταγωγή, δηλαδή παιδιά τα οποία θέλουν να σπουδάσουν, από οποιοδήποτε κοινωνικό επίπεδο κι αν προέρχονται, πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό τις πραγματικές τους δυνατότητες και να ακολουθήσουν το δρόμο τον οποίο έχουν επιλέξει. Αν αυτό είναι ισότητα, θα έλεγα, ότι ενώ τα πράγματα σίγουρα έχουν βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν, την πλήρη ισότητα δεν την έχουμε πετύχει και έχω την αίσθηση ότι δεν θα την επιτύχουμε ποτέ.
Αυτό που θα ήθελα όμως, πολύ περισσότερο να τονίσω είναι ότι σε σχέση με το παρελθόν η χώρα μας, αλλά και πολλές χώρες του κόσμου έχουν κάνει πολύ σοβαρά βήματα στην κατεύθυνση αυτή και πολλά παιδιά έχουν τη δυνατότητα ακόμα και στο πιο δυσπρόσιτο μέρος της χώρας, να παρακολουθήσουν τα μαθήματα γυμνασίου και λυκείου και να συνεχίσουν τις σπουδές τους στα πανεπιστήμια.
Άλλωστε μην ξεχνάτε ποιές είναι οι δυνατότητες της τεχνολογίας. Δηλαδή σήμερα, μπορεί να γίνει πολύ πιο εύκολο ένα διαδικτυακό μάθημα σ’ ένα παιδί που μένει μόνο του, για παράδειγμα σε ένα απομακρυσμένο μέρος της χώρας. Αυτά τα πράγματα δεν υπήρχαν στο παρελθόν, όπως επίσης δεν υπήρχαν στο παρελθόν ευέλικτες λύσεις στην αντιμετώπιση παιδιών τα οποία έπασχαν από κάποια μαθησιακά προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίζονταν, επειδή δεν υπήρχε η κατάλληλη γνώση, ενώ θα χρειάζονταν απ’ το εκπαιδευτικό σύστημα μια πιο στοχευμένη υποβοήθηση.
Ως υπεύθυνος του Λυκείου των Εκπαιδευτηρίων Δούκα, έχουν υποπέσει στην αντίληψή σας, κρούσματα ανισοτήτων μεταξύ παιδιών, προερχόμενων από εύπορες οικογένειες και παιδιών από οικονομικά ασθενέστερεςΠάντα υπήρχαν αυτά και πάντα θα υπάρχουν. Άλλες δυνατότητες έχει ένα παιδί το οποίο, η οικογένεια του έχει μεγάλη οικονομική ευχέρεια κι άλλες δυνατότητες έχει ένα παιδί το οποίο προέρχεται από μια φτωχή οικογένεια. Βέβαια, στα Εκπαιδευτήρια Δούκα και γενικά στα ιδιωτικά σχολεία θα λέγαμε ότι δεν παρουσιάζονται τόσο μεγάλες ανισότητες, για τον απλούστατο λόγο ότι γενικά τα παιδιά προέρχονται από την μεσοαστική τάξη, που σημαίνει ότι το οικογενειακό εισόδημα μπορεί να μην είναι πάντα μεγάλο, αλλά σίγουρα θα είναι ικανοποιητικό, για να μπορέσει η οικογένεια να στηρίξει τις οικονομικές απαιτήσεις που προϋποθέτει η φοίτηση.
Ωστόσο θέλω να σας πω μερικά πράγματα ανάμεσα στη διαμόρφωση ενός ανθρώπου και στο τελικό αποτέλεσμα που αυτός θα δημιουργήσει. Στις οικονομικές δυνατότητες θα παρουσιάζεται πάντοτε ένα θέμα, μια πρόκληση, που δεν είναι άλλη από τον «άνθρωπο».
Δηλαδή «ποιος είναι ο άνθρωπος;»
– Άνθρωπος είναι αυτός, που θα διαμορφώσει το περιβάλλον. Μπορεί, μία οικογένεια να έχει πολλά μέσα στη διάθεσή της και ο νέος μαθητής να μην τα αξιοποιήσει,
– «Για ποιο λόγο;»
– Γιατί δεν έχει κανένα εσωτερικό κίνητρο. Του παρέχει μεν, την δυνατότητα η οικογένεια, αλλά ο ίδιος δεν έχει τα κίνητρα να την αξιοποιήσει. Και υπάρχουν άλλα παιδιά, που η ανάγκη τα οδηγεί στο να είναι καλοί μαθητές, πολύ δημιουργικοί, εργατικοί, φιλότιμοι και να μεταβάλλουν λόγω ακριβώς του εσωτερικού κινήτρου, την μερική έλλειψη σε μεγάλο εσωτερικό κίνητρο, που υπερβαίνει και κατανικά τις όποιες εξωτερικές δυσκολίες ή εμπόδια. Έτσι σπουδάσαμε όλοι! Δεν προερχόμαστε από σπίτια πλουσίων αλλά όσοι σπουδάσαμε ή όσοι προκόψαμε προερχόμαστε, οι περισσότεροι, από μεσοαστικά περιβάλλοντα τα οποία όμως μας είχαν προσφέρει τη δυνατότητα να βλέπουμε λίγο ψηλότερα από εκεί που βρισκόμαστε και να αξιοποιούμε τις δυνατότητές μας. Υπήρχε όμως και ένα άλλο βασικό στοιχείο, το οποίο δεν είναι άλλο από το ότι έπρεπε να νικήσουμε την Ανάγκη, η οποία μας ώθησε στο να γίνουμε καλύτεροι.
Συμπληρωματική ερώτηση: Θεωρείται ότι αυτό ισχύει και για τους υποτρόφους;
Λοιπόν, οι υποτροφίες είναι ένας θεσμός του σχολείου, ο οποίος εξυπηρετεί δύο στόχους, ο πρώτος είναι η ενίσχυση ικανών παιδιών όχι μόνο στα γράμματα, αλλά στις τέχνες και τον αθλητισμό, τα οποία έχουν μια προοπτική, την οποία προσφέρει ένα σχολείο το οποίο είναι καλά οργανωμένο με στόχο να βοηθήσει τα παιδιά να προκόψουν. Ο πρώτος στόχος λοιπόν, είναι κοινωνικός και αφορά την ενίσχυση των παιδιών τα οποία υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν, ένα οργανωμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Ο δεύτερος στόχος είναι παραδειγματικός, δηλαδή οι υπότροφοι να λειτουργήσουν ως πρότυπα αριστείας. Εννοείται, ότι η επιλογή των υποτρόφων και ο έλεγχος των επιδόσεών τους, θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να υπηρετούνται αυτοί οι δύο στόχοι.
Τι μέτρα πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στα σχολεία ;
Στα σχολεία παρουσιάζονται ζητήματα ανισότητας και αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε πλήρως. Για παράδειγμα μέσα σε μία τάξη μπορεί να συναντήσουμε έναν εξαιρετικά ταλαντούχο καθηγητή και σε μια άλλη, έναν ο οποίος δεν είναι, στο ίδιο επίπεδο πνευματικά εξοπλισμένος.
Το πρόβλημα κατά την άποψή μου δεν μπορεί εύκολα να λυθεί σε μια ανθρώπινη κοινωνία. Ακόμα και στον μεγαλύτερο βαθμό οικονομικής ανάπτυξης αν φτάσουμε, τις ανισότητες δεν μπορούμε να τις εκμηδενίσουμε. Μπορούμε απλώς να τις περιορίσουμε.
Αυτό θα επιτευχθεί με την βελτίωση των εκπαιδευτηρίων σε όλα τα επίπεδα, την διαμόρφωση σχολείων τα οποία θα προσφέρουν πολλές ευκαιρίες στα παιδιά, όπως αυτές που έχουν σχέση με τις ιδιαίτερες δεξιότητές τους, τα ταλέντα και τις κλίσεις τους.
Ένα παιδί που βρίσκεται μέσα σε μία τάξη και δεν είναι πάρα πολύ καλό, στα μαθηματικά και στη γλώσσα, αλλά μπορεί να είναι καλό κάπου αλλού, όπως στις τέχνες και τον αθλητισμό, πρέπει να έχει αυτή τη δυνατότητα, να αξιοποιήσει τις ικανότητές του και να τις αναπτύξει. Αυτό για να επιτευχθεί έχει ένα βαθμό δυσκολίας, καθώς πρέπει να βελτιωθούν τα εκπαιδευτήρια όσον αφορά τις τεχνικές υποδομές αλλά και το επιστημονικό επίπεδο των δασκάλων και καθηγητών έτσι ώστε να προσφέρουν υψηλών επιπέδων εκπαιδευτικές υπηρεσίες.
Ανισότητες παρατηρούνται, τόσο στα ιδιωτικά όσο και στα δημόσια σχολεία;
Θεωρώ, πως περισσότερο εμφανίζονται στα δημόσια σχολεία κάθως εκεί έχουμε μεγάλη γεωγραφική κατανομή και ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον από αυτό των ιδιωτικών. Είναι διαφορετικό πράγμα να έχεις ένα μονοτάξιο σχολείο ή ένα σχολείο, για παράδειγμα, στην Ανάφη και άλλο, να έχεις ένα μεγάλο οργανωμένο σχολείο, με άριστη δομή όπως είναι τα ιδιωτικά σχολεία, τα οποία ξεκινούν από το νηπιαγωγείο και φτάνουν μέχρι το λύκειο. Κατά συνέπεια λοιπόν, υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος αντιμετώπισης όλου του εκπαιδευτικού αγαθού.
Στα δημόσια σχολεία, η γνώση που παρέχεται είναι δυσυτχώς αποσπασματική, καθώς σε αρκετά σχολεία, οι εκπαιδευτικοί είναι άπειροι και συνήθως, πηγαίνουν σε έναν τόπο, για μικρό χρονικό διάστημα και ύστερα ζητούν μετάθεση. Συνεπώς δεν υπάρχει η «συνέχεια» που συναντάται σε ένα ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι όλα τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια είναι υψηλού επιπέδου. Υπάρχουν κάποια, τα οποία έχουν καλομάθει τους μαθητές τους και δεν τους ενθαρρύνουν στο να διαβάζουν και να προοδεύουν.
Τα ιδιωτικά σχολεία δεν είχαν πάντα το κύρος που έχουν κατακτήσει σήμερα. Επιπλέον τα ιδιωτικά σχολεία απέκτησαν αυτό το κύρος λόγω της απαξίωσης των δημοσίων, κάτι που ξεκίνησε την δεκαετία του ’80, όταν καταργήθηκε η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και υπήρξε ένα γενικότερο κλίμα χαλαρώσης στην εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτό το αξιοποίησαν τα ιδιωτικά σχολεία και άρχισαν να παρέχουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες.
Άρα, λοιπόν, θα έλεγα ότι στα δημόσια σχολεία υπάρχει μεγάλη διασπορά, υπάρχει ένα εκπαιδευτικό προσωπικό που δεν αξιολογείται όσο θα έπρεπε και είναι κατανεμημένο με τέτοιο τρόπο ώστε να μην επιτυγχάνεται το μέγιστο παιδαγωγικό αποτέλεσμα. Γενικότερα, επικρατεί μία χαλαρή οργάνωση και ένα μη αυστηρό εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο κατ’ επέκταση δεν βοηθά τους μαθητές να προοδεύσουν και να φτάσουν στο υψηλό επίπεδο το οποίο υπό άλλες προϋποθέσεις θα μπορούσαν.
Ωστόσο, και στα δημόσια σχολεία υπάρχουν υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικοί οι οποίοι δεν αξιοποιούνται με τον κατάλληλο τρόπο. Μην ξεχνάτε ότι οι πατεράδες σας τελείωσαν δημόσια σχολεία τα οποία ήταν σπουδαία, όπως το Βαρβάκειο, η Ευαγγελική σχολή, Πρότυπα σχολεία του Πειραιά, τα οποία ακόμα και σήμερα διατηρούν ένα μέρος του παλιού τους κύρους, αλλά έχουν χάσει ένα μεγάλο μέρος της παλιάς αίγλης τους, τότε δηλαδή που έδιναν ευκαιρίες σε φτωχά παιδιά, να προκόψουν και να διαπρέψουν. Καλό θα ήταν λοιπόν, να επανέλθουμε σήμερα, σε αυτή την κατάσταση. Επειδή είστε νέοι θα πρέπει να σας τονίσω, ότι η εκπαίδευση δεν είναι κάτι το χαλαρό, το εύκολο και μια διαδικασία διασκεδαστική, αλλά είναι επίμοχθη δραστηριότητα και απαιτεί προσπάθεια και προσήλωση. Όσοι νομίζουν ότι μέσω της υπνοθεραπείας θα γίνουν μαθητές σοβαροί και θα προκόψουν, απλώς κάνουν μεγάλο λάθος.
Ανισότητες μαθητών σημαίνει και ανισότητες οικογενειών;
Πολλές φορές ναι πολλές φορές όχι. Όλοι έχουμε διαπιστώσει ότι μέσα σε μία τάξη υπάρχουν παιδιά τα οποία είναι προσηλωμένα στους στόχους τους αλλά και παιδιά που δεν δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Έτσι υπάρχουν κάποιες θεωρίες οι οποίες συνέδεαν πάντοτε το αποτέλεσμα με τον άνθρωπο, τα χαρακτηριστικά του και την κοινωνία. Δεν πρέπει να κάνουμε το λάθος να πιστέψουμε ότι ο άνθρωπος διαμορφώνεται ΜΟΝΟ από την κοινωνία καθώς διαμορφώνεται ΚΑΙ από αυτήν. Ο νέος του δυτικού κόσμου, έχει περισσότερα χαρακτηριστικά από αυτόν που ζει στην Υποσαχάρια Αφρική. Αλλά η κοινωνία δεν παράγει αυτόματα χαρακτηριστικά. Παρεμβάλλεται πάντοτε το μεγάλο μυστικό: «ο άνθρωπος»
lykeiodoukas.wordpress.com 